ตำบลปงแสนทอง อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง
Wat Na Noi Pong Saen Thong Subdistrict Mueang Lampang District Lampang Province
ความเป็นมา
วัดนาน้อย ตั้งอยู่ที่หมู่บ้านไร่นาน้อย เลขที่ ๒๑๖ หมู่ที่ ๕ ตำบลปงแสนทอง อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย แต่เดิมที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ ๔ ไร่ ๓ งาน ๓๐ ตารางวา ปัจจุบันที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ ๑๖ ไร่ ๑ งาน ๔๖ ตารางวา ดังนั้น วัดนาน้อยมีเนื้อที่ รวมทั้งหมด ๒๔ ไร่ ๗๔ ตารางวา ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๒๔ เดือนตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๒๑
ตามคำบอกเล่า แต่เดิมเรียก วัดหน้าน้อย ต่อมาเรียกเพี้ยนมาเป็น วัดนาน้อย คือเป็นวัดที่มีบริเวรหน้าวัดคับแคบ สมัยนั้นชาวบ้านไร่อ้อย จึงมีชื่อหมู่บ้านว่า บ้านไร่หน้าน้อย ต่อมาจึงเรียกเป็นบ้านไร่นาน้อย ตั้งอยู่ในเส้นทางการจาริกแสวงบุญของเจ้าแม่จามเทวี ซึ่งเดินทางมาสักการบูชา พระธาตุเจดีย์วัดลำปางหลวง พระธาตุเจดีย์วัดปาตันกุมเมือง พระธาตุเจดีย์วัดเสด็จ ได้หยุดสร้างปางที่พักแรมข้างวัดนาน้อย ปัจจุบันยังคงหลงเหลือซากกู่เก่าเป็นก้อนอิฐโบราณให้เห็นปรากฏอยู่
ปูชนียสถานและปูชนียวัตถุที่สำคัญประจำวัด พระพุทธรูปก่ออิฐถือปูนปางมารวิชัย เป็นพระประธานที่ศักดิ์สิทธิ์อยู่คู่กับวัดนาน้อยมาแต่โบราณ เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป ชาวบ้านได้เรียกนามว่า หลวงพ่อขาวมหามุนี
การบริหารและปกครอง
พระครูอดิสัยสนธิการ(พระสนธิ์ อดิสโย) รักษาการแทนเจ้าอาวาส เมื่อ พ.ศ.๒๕๓๑ และดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสเมื่อพ.ศ. ๒๕๓๖ จนถึงปัจจุบัน ได้มีการพัฒนามาโดยตลอด ได้ก่อสร้างและบูรณะเสนาสนะเป็นจำนวนมาก ได้รับคัดเลือกจากสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติให้เป็นอุทยานการศึกษาในวัด ประจำปี ๒๕๕๘ ได้รับคัดเลือกจากสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติให้เป็น วัดพัฒนาตัวอย่างประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๑ และหมู่บ้านไร่นาน้อย ได้รับคัดเลือกเป็นหมู่บ้านศีล๕ ต้นแบบ ชนะเลิศระดับจังหวัด ประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๒
สิ่งสำคัญภายในวัด
๑. พระประธานชื่อหลวงพ่อขาวมหามุนี พร้อมวิหาร
๒. ซุ้มประตูโขง
๓. มหาเจดีย์นะโมพุทธายะ
๔. พิพิธภัณฑ์พระพุทธรูป
๕. ศาลาพระพุทธบาทจำลอง
๖. พิพิธภัณฆ์พื้นบ้าน
๗. สวนสมุนไพร
๘. สวนสุขภาพที่หน้าวัด
๙. วิหารพระพุทธจันทร์ฉาย
๑๐. หอเจ้าแม่จามเทวี
๑๑. หอแม่ธรณี
๑๒. สระปลาในวัด