ตั้งอยู่ที่ บ้านเลขที่ ๑๖๐ บ้านใหญ่ หมู่ ๔
ตำบลเมืองคง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ
WAT TAI
Mueang Khong Subdistrict, Rasi Salai District,
Sisaket Province
วัดใต้ตั้งอยู่ที่ บ้านเลขที่ ๑๖๐ บ้านใหญ่ หมู่ ๔ ตำบลเมืองคง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของอำเภอราษีไศล ห่างจากตัวอำเภอราษีไศล ๒ กิโลเมตร เนื้อที่ติดแม่น้ำมูล ที่ดินที่ตั้งวัด มีเนื้อที่ ๑๙ ไร่ ๓ งาน ๒๑ ตารางวา เป็นชุมชนเผ่าเยอ เดินทางมาจากประเทศลาว มาตั้งบ้านใหญ่และได้ก่อตั้งวัดใต้ขึ้นในปีใดไม่ปรากฏ ทราบแต่ว่าเป็นวัดที่ ๒ ของอำเภอราษีไศล รองจากวัดบ้านไผ่ ก่อสร้างมาหลายปีจนได้รับการแต่งตั้งให้เป็นวัด เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๘๐ ซึ่งในสมัยนั้นมียาเจ้าหลักคำ (คำว่า “ยาเจ้า” เป็นภาษาท้องถิ่นซึ่งใช้เรียกคนที่เป็นใหญ่ในหมู่บ้าน) เป็นเจ้าอาวาสองค์แรก (เจ้าคณะอำเภอคง) ปัจจุบันอำเภอราษีไศล
สถานที่ที่น่าสนใจ
๑. สิมไม้โบราณ รูปแบบเป็นสิมโถงหรือสิมโปร่ง พระประธานปางมารวิชัยนั่งขัดสมาธิราบบนฐานเอวขัน ก่อด้วยปูน ศิลปะอีสานพื้นบ้าน มีสัดส่วนที่ลงตัวสวยงามมาก เรือนสิม เป็นสิมโถงแบ่งเป็น ๓ ส่วน ส่วนที่ ๑-๒ เป็นส่วนยื่นออกมา เพื่อให้พระสงฆ์นั่งทําพิธีกรรมทางศาสนา ส่วน ๓ เป็นส่วนที่ประดิษฐานพระประธาน จึงมีการทำผนังด้วยไม้ มีหน้าต่างฝั่งละช่อง ด้านหลังพระประธาน ๑ ช่อง เพื่อให้แสงลอดผ่าน วงกบมีการประดับลายแกะไม้ด้วย ในช่วงที่พระอาจารย์ปลัดศรีเป็นเจ้าอาวาสนั้นยอดพระธาตุได้หักลงมาเนื่องจากวัสดุต่าง ๆ ทรุดโทรมเสื่อมคุณภาพ พระอาจารย์ปลัดศรีจึงได้รวมกลุ่มชาวบ้านเก็บพระเครื่องต่าง ๆ ที่ตกออกมาจากยอดพระธาตุมารวมกันไว้ได้ ๒ ถาดใหญ่ และอีกจํานวนหนึ่งชาวบ้านเก็บไปบูชาที่บ้าน ส่วนยอดพระธาตุที่เป็นเศวตฉัตรทำจากเหล็กเก็บกองไว้ที่ฐานพระธาตุ
๒. สิมครึ่งไม้ครึ่งปูนโบราณ รูปแบบเป็นสิมโถงหรือสิมโปร่ง ยกพื้นสูง โครงไม้ ก่ออิฐฉาบปูนก่อผนังโดยรอบ สูงประมาณ ๖๐ เซนติเมตร ผนังมีช่องประดับด้วยลูกมะหวด ด้านหน้าก่อบันไดปูน ๕ ชั้น มีการก่อปูน เทปูนใหม่ พระประธานปางมารวิชัย ขัดสมาธิราบ สร้างด้วยปูนบนฐานชุกเชิงคานหน้าบันรวงผึ้งแกะไม้สวยงาม
๓. กู่หรือธาตุก่อด้วยอิฐ รูปแบบทางสถาปัตยกรรม การเข้าเหลี่ยมย่อมุมรูปแบบคล้ายศิลปะอยุธยา คล้ายปราสาทเมืองจันทร์และปราสาทบ้านปราสาท อาจจะร่วมสมัยเดียวกัน แม้ว่าวัดใต้จะอยู่ใกล้กู่แก้วสี่ทิศ แต่ธาตุองค์นี้ดูแตกต่าง อาจจะไม่ได้ร่วมสมัยกันก็ได้ มีพื้นที่ใช้ประโยชน์อีกส่วนหนึ่งซึ่งติดแม่น้ำมูลเป็นป่าช้าเก่าเรียกชื่อว่า ดอนแก้ว (เกาะแก้ว) ใช้ในการปฏิบัติธรรมในเดือนมกราคมวันที่ ๒๐-๓๐ ของทุกปีจะมีพระภิกษุสามเณร ญาติโยมมาร่วมปฏิบัติธรรมเป็นจํานวนหลายร้อยรูป/คน
๔. พระพุทธรูป ปางลีลาประธานพร สูง ๙ เมตร พญานาค ใหญ่ ๑.๕๐ เมตร ยาว ๑๒๐ เมตร สูง ๑๙ เมตร
– พระพุทธจักรพรรดิวรราชลีลาประทานพร
– พญานาค ชื่อ วัชรกัมพลมุนีนาคราชา (สถานที่กำลังก่อสร้าง)
ชมวิวริมมูล วัดใต้
การเดินทางมายังวัดใต้
- วิธีทีแรก โดยรถยนต์ ถนนสายราษีไศลยางชุมน้อย กิโลเมตรที่ ๒ เลี้ยวขวาเข้าวัด
- วีธที่ ๒ โดยรถไฟ ลงที่อำเภออุทุมพรพิสัยหรือศรีสะเกษ ต่อรถมาราษีไศล วัดห่างจากตัวจังหวัดศรีสะเกษ ๓๙ กิโลเมตร ห่างจากอำเภออุทุมพรพิสัย ๒๖ กิโลเมตร
วัดใต้มีกิจกรรมทำบุญตักบาตรริมแม่น้ำมูลเนื่องในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาและมีการจัดปฏิบัติธรรมเป็นประจำทุกปี ซึ่งมีพระภิกษุสามเณร ญาติโยมมาร่วมปฏิบัติธรรมเป็นจํานวนหลายร้อยรูป/คน
ลำดับเจ้าอาวาส
๑. ยาเจ้าหลักคำ
๒. ยาเจ้าคูคํา
๓. หลวงพ่อนัน
๔. พระปลัดศรี ถาวโร
๕. พระสา
๖. เจ้าอธิการบุญมา สิริธมฺโม
๗. พระอธิการนารี กตปุญฺโญ
๘. พระอธิการพรม วิสุทฺธสีโล
๙. พระครูพิบูลธรรมาภิรัต ปี พ.ศ. ๒๕๔๔ ถึงปัจจุบัน
ปูชนีวัตถุ
- พระประธานประจำอุโบสถ ปางมารวิชัย ขนาดหน้าตัก กว้าง ๑.๕ เมตร สูง ๓.๐๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๐
- พระประธานประจำศาลาการเปรียญ ปางสมาธิ ขนาดหน้าตัก กว้าง ๑.๕ เมตร สูง ๓.๐๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๐
อาคารเสนาสนะ
- อุโบสถ กว้าง ๒๐ เมตร ยาว ๔๐ เมตร เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก
- ศาลาการเปรียญ กว้าง ๒๔ เมตร ยาว ๔๖ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๕ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก
- หอสวดมนต์ กว้าง ๑๕ เมตร ยาว ๓๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๘ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก
- กุฏิสงฆ์ จำนวน ๑๓ หลัง เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก จำนวน ๖ หลัง เป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ จำนวน ๒ หลัง เป็นอาคารไม้ จำนวน ๔ หลัง
- วิหาร กว้าง ๕ เมตร ยาว ๑๒ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๖๔ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก
- ศาลาอเนกประสงค์ กว้าง ๑๗ เมตร ยาว ๒๕ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๓ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก
- ศาลาบำเพ็ญกุศล กว้าง ๑๗ เมตร ยาว ๒๕ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๓ เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก
นอกจากนี้มีอาคารเสนาสนะต่าง ๆ ดังนี้ ฌาปนสถาน จำนวน ๑ หลัง โรงครัว จำนวน ๑ หลัง เรือนรับรอง จำนวน ๑ หลัง
ทิศเหนือ จดทางสาธารณะประโยชน์
ทิศใต้ จดแม่น้ำมูล
ทิศตะวันออก จดที่มีการครอบครอง
ทิศตะวันตก จดทางสาธารณะประโยชน์
ที่ธรณีสงฆ์ จำนวน ๑ แปลง มีเนื้อที่ ๒ ไร่ ๑ งาน ๓๓ ตารางวา