อารยเกษตรต้นแบบ อำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์ ตามหลักพุทธสันติวิธี
องค์ความรู้จากงานวิจัย
องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัย กระบวนการพึ่งพาตนเองด้วยอารยเกษตรต้นแบบ อำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์ ตามหลักพุทธสันติวิธี เพื่อจะชี้ให้เห็นกระบวนการทำอารยเกษตร คือ คิดได้ คิดเป็น มีความสุข มีเป้าหมาย โดยมีหลักพุทธสันติวิธี คือ อริยสัจ ๔ สู่การลงทำมือแบบ อิทธิบาท ๔ ต้องอาศัยความพอใจเชื่อมั่นต้องขยันหมั่นเพียรลงมือทำ มีน้ำใจไมตรีต่อกัน ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ทำให้มีความเป็นอยู่ที่ดีมีความสุข ในพื้นที่มีอากาศบริสุทธิ์ มีสภาพแวดล้อมดี ร่างกายแข็งแรง จิตใจดี สิ่งแวดล้อมมีแต่ความสงบร่มเย็น อุดมสมบูรณ์ ชุมชนเกิดสันติสุข เป็นแหล่งอาหารเพื่อนำออกมาช่วยเหลือกันโดยไม่เห็นแก่ตัว โดยนำ “๓ อ. โมเดล” มาเป็นการถอดบทเรียนในการทำอารยเกษตรของเกษตรต้นแบบ อำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์
- ทุกข์ การมองเห็นปัญหาจากการทำอาชีพเกษตรกรและมีความคิดอยากแก้ปัญหานั้น เรียกว่า คิดได้ คือคิดเห็นปัญหาในการทำอารยเกษตร เช่น ดินเสื่อมสภาพ ราคาปุ๋ยแพง น้ำไม่เพียงพอสำหรับการทำเกษตร
- สมุทัย การรู้จักวิเคราะห์อะไรคือสาเหตุของปัญหาที่แท้จริงของเกษตรกร เรียกว่า คิดเป็น ทราบถึงสาเหตุในการทำเกษตร
- นิโรธ การรู้เป้าหมายที่จะแก้ปัญหาด้วยสติปัญญา สามารถแก้ปัญหาการทำเกษตรได้จากการลงมือปฏิบัติจนเป็นผลสำเร็จ มีเป้าหมาย ความชัดเจนหรือวางแผนในการทำอารยเกษตรจนบรรลุเป้าหมาย
- มรรค รู้ถึงวิธีการของการแก้ปัญหาที่รากเหตุจะช่วยทำให้วิถีการทำอาชีพเกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน เรียกว่า มีความสุข มีอยู่ มีกิน มีความมั่นคงทางอาหาร มีคุณภาพชีวิตที่ดี อย่างยั่งยืน
- ฉันทะ คือ เป็นผู้มีความพอใจ มีใจรักต่องานที่ทำ ทำให้เกิดความรู้สึกเต็มใจรักในการทำงาน เกิดการทำงานอย่างมีความสุข ไม่รู้สึกเบื่อหน่าย ไม่เกิดอาการท้อแท้ ช่วยให้งานดำเนินต่อไปอย่างต่อเนื่อง และเกิดการสร้างสรรค์ในงาน
- วิริยะ คือ เป็นคนขยันหมั่นเพียร ในการทำงาน ไม่เกียจคร้าน มุ่งมั่นทำงานให้เสร็จ ผู้ที่ไม่ขาดความขยัน ย่อมทำงานขาดๆเกินๆหรือมักทำงานนั้นไม่สำเร็จลุลวง หรือหากสำเร็จก็สำเร็จล่าช้า และไม่มีประสิทธิภาพในงานนั้น
- จิตตะ คือ เป็นผู้มีความมุ่งมั่น จดจ่อกับงานที่ทำ มีจิตแน่วแน่ และมั่นคงต่อปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้น ช่วยให้งานดำเนินต่อไปอย่างต่อเนื่องตามกระบวนการ ทราบความเป็นไปของงานอยู่เสมอ
- วิมังสา คือ เป็นผู้ที่รู้จักคิด วิเคราะห์ในงาน และเข้าใจในกระบวนการของงานที่ทำ และหากเกิดปัญหาก็ย่อมหาทางในการแก้ปัญหานั้นได้อย่างง่ายดาย งานจะไม่ผิดพลาด และทำงานตามกรอบที่ได้วางไว้ให้ประสบความสำเร็จ ถ้าขาดวิมังสาจะทำให้เป็นคนทำงานไม่มีหลักการ ทำงานไม่มีแนวทาง ไม่มีแบบแผน ซึ่งยากที่จะเกิดความสำเร็จได้โดยง่าย
ความอุดมสมบูรณ์มั่นคงทางอาหารอย่างยั่งยืน อย่างเป็นรูปธรรมและนามธรรม โดยน้อมนำองค์ความรู้ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่ ตลอดจนคุณธรรม จากการได้ลงมือ ลงใจศึกษา และมาปฏิบัติด้วยตนเอง จนเกิดผลตามแนวทางพระราชทานอารยเกษตร ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
