ตำบลกุดลาด อำเภอเมืองอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี
Wat Paknam Kut Lat Subdistrict, Mueang Ubon Ratchathani District, Ubon Ratchathani province
ความเป็นมา
วัดปากน้ำ บุ่งสระพัง ตั้งอยู่ที่บ้านปากน้ำ หมู่ที่ 10 ตำบลกุดลาด อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ที่ตั้งวัดมีเนื้อที่ทั้งหมด ๓๓ ไร่ ๒๓ ตาราวา วัดปากน้ำ ตั้งเมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๐ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๓
วัดปากน้ำ ตั้งโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๓ และตั้งโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๙ จนถึงปัจจุบัน และ พ.ศ. ๒๕๔๙ ได้ตั้งโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา โดยขยายเป็นห้องเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษาวัดหนองเป็ด
วัดป่าพระพิฆเฌศวร์ ตั้งอยู่บริเวณบ้านปากน้ำ (บุ่งสระพัง) ตำบลกุดลาด อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี เดิมเป็นวัดร้างอยู่กลางป่าใหญ่ ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำมูล เมื่อครั้งเกิดน้ำท่วมใหญ่ในปีกุน พ.ศ.๒๓๑๙ พระพิฆเฌศวร์จึงถูกปล่อยทิ้งร้างไปตามกาลเวลา กลายเป็นป่าใหญ่เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่านานาชนิด ล่วงเลยมาจนท่านเจ้าคุณพระมงคลธรรมวัฒน์ เข้าไปใช้เป็นที่ปักกลดเจริญพระกรรมฐานและเกิดเหตุการณ์เครื่องทหารสหรัฐอเมริกาตก วัดป่าพระพิฆเฌศวร์จึงกลับมมาเป็นที่กล่าวขานถึงอีกครั้ง
ต่อมา ท่านเจ้าคุณพระมงคลธรรมวัฒน์ กำลังดำเนินการก่อสร้างอุโบสถอยู่นั้น ท่านก็เริ่มเข้าไปบูรณะวัดร้างแห่งนี้ขึ้นมาใหม่ สืบเนื่องมาจากการขุดพระพิฆเฌศวร์หินทรายได้จากบริเวรดังกล่าว โดยมีความมุ่งหวังว่า จะทำให้วัดแห่งนี้เป็นวัดสำหรับพระธุดงค์ที่ต้องการความสงบซึ่งเดินทางผ่านมาได้ปักกลด พักอาศัย
ท่านเจ้าคุณพระมงคลได้ให้ช่างปั้นรูปเหมือนพระพิฆเณศวร์ขึ้นไว้ภายในวัด เพื่อเป็นการเตือนสติว่า วัดป่าแห่งนี้เป็นสถานที่ขุดพบโบราณวัตถุที่มีความสำคัญยิ่งต่อการศึกษาประวัติศาสตร์ของชาติ
ในปี พ.ศ. ๒๕๔๙ ยังมีการขุดพบโคอุสุภราชหินทราย ซึ่งเป็นวัวพาหนะของพระอิศวรตามความเชื่อของศาสนาพราหมณ์อายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๕-๑๖ ที่บริเวณข้างวัดป่าพระพิฆเณศวร์ไปทางทิศตะวันออก (ปัจจุบันเป็นพื้นที่ชาวบ้านรอบวัด) และได้มีการขายทอดตลาดไปยังนักเล่นของเก่าในจังหวัดอุบลราชธานี
หลวงพ่อเงิน หลวงพ่อเงิน เป็นพระพุทธรูปเนื้อเงิน ปางมารวิชัย ศิลปะเชียงแสนล้านช้าง มีอายุประมาณ ๗๐๐ ปีเป็นพระพุทธรูปประจำกองทัพพระวอ-พระตา ในการสถาปนาเมืองอุบลราชธานี ศรีวนาลัย ถูกขุดพบที่วัดป่าพระพิฆเณศวร์ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๕ โดยการนิมิตของเจ้าคุณพระมงคลธรรมวัฒน์ (บุญจันทร์ จตฺตสฺสลฺโล)
ในราวปี พ.ศ. ๒๒๒๘ เจ้าปางคำ แห่งนครเชียงรุ้ง ได้อัญเชิญหลวงพ่อเงิน ขึ้นเป็นพระชัยหลังช้างประจำกองทัพ ตามธรรมเนียมนักรบโบราณและเป็นสัญลักษณ์แห่งชัยชนะผ
สถานที่สำคัญ วัดปากน้ำ บุ่งสระพัง
-หลวงพ่อเงิน 700 ปี
-หลวงพ่อเงิน องค์จำลอง
-หลวงพ่อนาคปรก
-พระพุทธมงคลโสฬสญาณวิเศษศักดิ์สิทธิ์
-พระอุปคุต
-อุโบสถมิตรภาพไทย-อเมริกัน
-อัฐิธาตุสถาน พระมงคลธรรมวัฒน์ พระธาตุพนม จำลอง
-อาคารสมเด็จ พระพุฒาจารย์
-พิพิธภัณฑ์บ้านปากน้ำ
ลำดับเจ้าอาวาส วัดปากน้ำ มีเจ้าอาวาสปกครองมาแล้ว จำนวน ๑๐ รูป ตามลำดับ ต่อไปนี้
รูปที่ ๑ ญาท่านหลอด
รูปที่ ๒ ญาท่านคำภา
รูปที่ ๓ ญาท่านโคตร
รูปที่ ๔ ญาท่านสังข์
รูปที่ ๕ ญาท่านทา
รูปที่ ๖ ญาท่านกว้าง
รูปที่ ๗ ญาท่านทัน
รูปที่ ๘ ญาท่านพิมพา
รูปที่ ๙ พระมงคลธรรมวัฒน์ (บุญจันทร์ จตฺตสลฺโล) พ.ศ. ๒๔๙๓ – ๒๕๕๐
รูปที่ ๑๐ พระมหาวิมาน กนฺตสีโล (ป.ธ. ๘ ) รองเจ้าคณะอำเภอตาลสุม พ.ศ. ๒๕๕๑ – ปัจจุบัน