วัดดอนเปา

วัดดอนเปา ตั้งอยู่ เลขที่ ๑๗๓ หมู่ที่ ๔ ตำบลดอนเปา อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ ๓ ไร่ น.ส. ๓ เลขที่ ๔๐ อาณาเขตทิศเหนือประมาณ ๖๐ วา จดถนนทิศใต้ประมาณ ๕๖ วา จดถนนทิศตะวันออกประมาณ ๗๗ วา จดถนนทิศตะวันตกประมาณ ๗๑ วา จดถนนคันเหมือง มีที่ธรณีสงฆ์จำนวน ๒ แปลง เนื้อที่ ๑๐ ไร่ น.ส. ๓ เลขที่ ๔๐ และอีกแปลงเนื้อที่ ๕ ไร่ ๔๙ ตารางวา อาคารเสนาสนะประกอบด้วย วิหาร ภายในมีจิตรกรรมฝาผนังเรื่องพระเวสสันดรและพุทธประวัติ ศาลาการเปรียญ กุฏิสงฆ์ หอไตร หอฉันท์ อุโบสถ หอระฆัง โรงครัว ห้องน้ำ นอกจากนี้มีโรงเรียนวัดดอนเปา(กองคำราษฎร์นุสรณ์) เป็นโรงเรียนระดับประถม มีห้องสมุดของอำเภอแม่วาง ศาลารวมใจในพระองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช โรงทอผ้า ศาลาทรงงาน ในพระองค์ สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ตั้งอยู่ในเขตธรณีสงฆ์

วัดดอนเปา สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๗ เดิมตั้งอยู่ในป่า ชื่อว่าสันคะยอม มีครูบาธรรมทิน ธมฺนนทินโน อดีตสังฆราชมณฑลพายัพ เป็นเจ้าอาวาสองค์แรกและองค์เดียวของวัดสันคะยอม ท่านครูบาธรรมทิน เป็นพระนักปฏิบัติธรรม มีความรู้แตกฉาน ในด้านวิปัสสนากัมมัฏฐานถึงขั้นปรมัตถ์ จนมีลูกศิษย์ ศรัทธาญาติโยมเลื่อมใส มีชื่อเสียงไปทั่วมณฑลพายัพสมัยนั้น

จนเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่สมัยนั้น คือพระเจ้าอินทวิไชยานนท์ เจ้าผู้ครองเมืองเชียงใหม่องค์ที่ ๗ พร้อมทั้งพระธิดา พระราชชายาดารารัศมี(พระชายาในรัชกาลที่ ๕) ทรงเคารพกราบไหว้จนได้รับแต่งตั้งให้เป็นถึงสังฆราชมณฑลพายัพ ปกครองในสมัยนั้น ๔ แขวงอำเภอคือเมืองหอด,แม่วาง,สันป่าตอง,จอมทอง

หลังจากท่านครูบาธรรมทิน ได้มรณภาพลง ท่านครูบาเมธา สุเมโธ ซึ่งเป็นลูกศิษย์ท่านครูบาธรรมทิน ได้ร่วมกับลูกศิษย์ ศรัทธาชาวบ้านย้ายวัด เนื่องจากวัดห่างไกลจากบ้านมาก การเดินทางไปทำบุญของศรัทธาไม่สะดวก ในสมัยนั้นโจรชุกชุมมาก พระอธิการเมธา สุเมโธ จึงได้ร่วมกับศรัทธาชาวบ้านย้ายวัดมาสร้างใหม่ ณ ที่ตั้งปัจจุบัน และเปลี่ยนชื่อเป็นวัดสันคะยอมดอนเปา สันนิษฐานว่าที่ตั้งปัจจุบันมีต้นไม้เปาขึ้นเยอะ ต่อมาเหลือแต่ดอนเปา และครูบาบุญทาลูกศิษย์อีกท่าน ได้ไปสร้างวัดรังสีสุธาราม และพ่อหนานคำสุขตอนนั้นเป็นพระอีกรูป ได้ไปสร้างวัดชัยมงคลขึ้นอีกวัดหนึ่ง