Kae Yai Subdistrict, Mueang Surin District Surin
ความเป็นมา
วัดประทุมธรรมชาตินั้น ชาวบ้านเรียกกันว่าวัดบ้านแกใหญ่ หรือ วัดแกใหญ่ ตั้งชื่อตามหมู่บ้าน เลขที่ 149 หมู่ที่ 1 ตำบลแกใหญ่ อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ แต่เดิมนั้นวัดตั้งอยู่บนที่เนินสูงในที่ดินธรณีสงฆ์ (หอประชุมและสถานีอนามัยหลังเก่าของบ้านแกใหญ่หมู่ที่ 10 ในปัจจุบัน) ด้านทิศตะวันตกของวัดที่ตั้งอยู่ในปัจจุบัน ต่อมา พระครูธรรมธัชพิมล (หลวงปู่ทุน ธมฺมปญฺโญ) ท่าได้ย้ายมาสร้างในพื้นที่ปัจจุบันสาเหตุที่ได้ตั้งชื่อว่า วัดประทุมธรรมชาติ เพราะว่ามีดอกบัวซึ่งเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติในสระน้ำ (ปัจจุบันไม่มีแล้ว) ซึ่งทำการขุดใหม่ใช้ทำประปาหมู่บ้าน ด้านทิศตะวันออกของอุโบสถในปัจจุบัน
ลำดับเจ้าอาวาส
- พระอาจารย์โต๊จ พ.ศ. 2422 – 2431
- พระอาจารย์ชิด ปรากฏมาก พ.ศ. 2432 – 2437
- พระอาจารย์แรม ชาติไทย พ.ศ. 2438 – 2461
- พระครูธรรมธัชพิมล (หลวงปู่ทุน ธมฺมปญฺโญ เมืองงาม) พ.ศ. 2462 – 2477
- พระอาจารย์บท พันสุเภาดี พ.ศ. 2478 – 2487
- พระอาจารย์ทิพย์ หาสุข พ.ศ. 2488 – 2495
- พระอาจารย์ล้วน พ.ศ. 2496 – 2502
- พระครูศีลปทุมาภรณ์ (เมียก อชิโต เมืองงาม) พ.ศ. 2503 – 2545
- พระครูประยุตปัญญาภรณ์ (วรวุฒิ ปยุตฺโต ทวีสุข) พ.ศ. 2546 – ปัจจุบัน
พระครูธรรมธัชพิมล (หลวงปู่ทุน ธมฺมปญฺโญ)
อดีตเจ้าคณะ แขวงท่าตูมองค์แรง
และอดีตเจ้าอาวาสวัดประทุมธรรมชาติ
พระครูธรรมธัชพิมล ท่านถือกำเนิดอยู่ที่บ้านแกใหญ่ท่านเป็นบุตรชายของ นายกลิ่น นางเมา เมืองงาม มีพี่น้องร่วมมารดาบิดา 11 คน เมื่อท่านมีอายุครบ 20 ปี ได้อุปสมบท ณ พัทธศรีมาวัดประทุมเมฆ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ สมัยนั้นท่านมีความสนิทชิดชอบกับหลวงพ่อทอง ศรีไทย จึงได้ไปบวชที่วัดประทุมเมฆ ซึ่งมีหลวงปู่ดำ เป็นเจ้าอาวาสในขณะนั้น ท่านได้บวชเรียนหลายพรรษา สมัยนั้นพระสงฆ์จะร่ำเรียนแสวงหาความรู้ทั้งด้านปริยัติและปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตลอดจนถึงความรู้ทางด้านเวทมนต์คาถาอาคม และไสยศาสตร์ ตำรายาสมุนไพร เป็นต้น
เมื่อวัดประทุมธรรมชาติ บ้านแกใหญ่ว่างเจ้าอาวาสลงชาวบ้านจึงได้ไปกราบนิมนต์ ท่านมาดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสรูปใหม่ พระคุณท่านได้บุกเบิกสร้างวัดแห่งใหม่และสั่งสอนพระธรรมวินัยแก่ศิษยานุศิษน์เป็นจำนวนมาก
พระครูประยุตปัญญาภรณ์
เจ้าอาวาสวัดประทุมธรรมชาติ
และรองเจ้าคณะตำบลแกใหญ่ – แสลงพันธ์
พระครูประยุตปัญญาภรณ์ บรรพชา วันเสาร์ แรม 4 ค่ำ เดือน 6 ปีวอก ตรงกับวันที่ 28 เดือน เมษายน พ.ศ. 2523 วัดอุดรประชาราษฎร์ ตำบลแกใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์
พระครูประยุตปัญญาภรณ์ เป็นพระเถระผู้เพียบพร้อมด้วยศีลาจารวัตรอันดีงามมีความตั้งใจเสียสละ ทุ่มเท และอุทิศตนเพื่อพระพุทธศาสนาเป็นเวลายาวนาน อันก่อให้เกิดคุณูปการ ต่อพระพุทธศาสนา และประเทศชาติเป็นที่ประจักษ์
คณะกรรมาธิการการศาสนาศิลปะและวัฒนธรรมสภาผู้แทนราษฎร จึงถวายโล่รางวัลพุทธคุณูปการ ประเภทรัชตเกียรติคุณ เพื่อยกย่อง เชิดชูและประกาศเกียรติคุณให้ปรากฏแผ่ไพศาล เป็นทิฏฐานุคติอันดีงามแก่พุทธบริษัทสืบไป
