ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
Wat Sala Loi, Phra Aram Luang Nai Mueang Subdistrict, Mueang District, Surin Province
ความเป็นมา
วัดศาลาลอย เป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่งในตัวเมืองจังหวัดสุรินทร์ ก่อสร้างเมื่อใด ใครสร้างปรารภอะไรจึงสร้างไว้ ไม่มีข้อมูลทางประวัติศาสตร์ที่พอเป็นหลักฐานได้ แต่จากการบอกเล่าของคนรุ่นก่อน ๆ และเล่าสืบทอดกันต่อ ๆมา พอเรียบเรียงความได้ ดังนี้
วัดศาลาลอยเป็นวัดโบราณ สร้างมานานแล้ว อายุไม่ต่ำกว่าร้อยปี จากประวัติเมืองสุรินทร์บันทึกไว้ว่า พระยาสุรินทร์ภักดีศรีไผทสมันต์ (สุ่น) เจ้าเมืองคนที่ ๔ ครองเมืองสุรินทร์เมื่อปีมะแม จุลศักราช ๑๑๗๒ พุทธศักราช ๒๓๔๕ รัตนโกสินทรศก ๓๐ ถึงปีกุน จุลศักราช ๑๒๑๓ พุทธศักราช ๒๓๙๔ รัตนโกสินทรศก ๗๐ ภรรยาของท่านเจ้าเมืองคือนางดาม พร้อมบุตรธิดาและบริวารประกอบอาชีพเกษตรกรรมบริเวณที่เรียกภาษาถิ่นว่า เวียลเวง (เวียล แปลว่า ทุ่ง, เวง แปลว่า ยาว, เวียลเวง แปลว่า ทุ่งยาว) ซึ่งอยู่นอกกำแพงเมืองด้านตะวันออกของวัดในปัจจุบันนี้คือบริเวณที่ตั้งบ้านพักผู้พิพากษา โรงเรียนสิรินธร โรงเรียนสุรวิทยาคาร โรงเรียนอนุบาลสุรินทร์ โรงเรียนเมืองสุรินทร์ วิทยาลัยอาชีวศึกษาสุรินทร์ วิทยาลัยเทคนิคสุรินทร์ โรงพยาบาลสุรินทร์ และวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี
นอกจากนี้นางดามพร้อมด้วยบุตรธิดาและบริวารยังประกอบอาชีพเกษตรกรรมประเภทไร่ ณ บริเวณสนามบิน แถวสนามกีฬาศรีณรงค์ในปัจจุบัน นางดามเป็นคนใจบุญ ค้ำจุนอุปถัมภ์วัดและถวายความอุปการะพระภิกษุสามเณรวัดศาลาลอยเป็นประจำ พร้อมกันนั้นก็ได้ฝากบุตรหลานและบริวารให้ดูแลบำรุงวัดตลอดมา
การปกครอง
วัดศาลาลอย มีเจ้าอาวาสปกครองดูแลพระภิกษุสามเณรติดต่อกันมาหลายรูป เท่าที่จดจำจากการเล่าสืบต่อกันมา มีดังนี้
- พระอธิการพยุง ดำรงตำแหน่ง พ.ศ.๒๔๔๕-๒๔๔๘
- พระอธิการเขมา ดำรงตำแหน่ง พ.ศ.๒๔๔๘-๒๔๖๐
- พระอธิการมี ดำรงตำแหน่ง พ.ศ.๒๔๖๐-๒๔๖๑
- พระครูธรรมธัชวิมล (ดัน เจริญสุข) ดำรงตำแหน่ง พ.ศ.๒๔๖๑-๒๔๘๕
- พระครูวิภัชกัลยาณธรรม (จันทร์ กลฺยาณมุตโต) ดำรงตำแหน่ง พ.ศ.๒๕๘๖-๒๕๑๘
- พระมหาสุรพงษ์ เตมิโย ป.ธ.๕ ดำรงตำแหน่ง พ.ศ.๒๕๑๙-๒๕๒๒
- พระธรรมโมลี (ทองอยู่ ญาณวิสุทโธ ป.ธ.๙, พธ.ด.) ดำรงตำแหน่ง พ.ศ.๒๕๒๓-ปัจจุบัน
วิธีส่งเสริมการศึกษา
- มอบรางวัลแก่ผู้ที่สอบได้บาลีในสนามหลวงตามความเหมาะสม
- ยกย่องผู้ที่สอบได้ในสนามหลวงให้ปรากฏ
- มอบหมายผู้ที่สอบได้เป็นเปรียญธรรมให้สอนนักเรียนรุ่นน้องต่อไป
- ส่งพระภิกษุผู้ทรงคุณวุฒิไปช่วยสอนในโรงเรียนที่ขอความร่วมมือ
- ส่งพระเปรียญ สามเณรเปรียญไปช่วยสอนในสำนักศาสนศึกษาที่ขาดครูสอนทั้งนักธรรมและบาลี
การเผยแผ่
- วัดศาลาลอยเป็นที่ตั้งศูนย์ครูปริยัตินิเทศก์จังหวัดสุรินทร์เป็นศูนย์กลางในการเผยแผ่ในปัจจุบัน
- การจัดการแสดงธรรม ได้จัดวาระให้พระภิกษุสามเณรแสดงธรรมและฝึกสมาธิแก่ผู้สองอายุเป็นประจำทุกวันพระตลอดปี
- จัดพระธรรมกถึกแสดงธรรมทางสถานีวิทยุ – โทรทัศน์ตลอดปี
- จัดส่งพระวิทยากรไปอบรมข้าราชการ ทหาร ตำรวจ นักเรียนนักศึกษาและผู้บริหารแผนกต่าง ๆ ตลอดปี
- จัดพิธีรับเด็กและเยาวชนแสดงตนเป็นพุทธมามกะทุกปี ตั้งแต่ระดับบริบาล อนุบาล จนถึงระดับอุดมศึกษา ปีละประมาณ ๑,๒๐๐ คน
จัดพิธีมาฆบูชา วิสาขบูชาและวันอาสาฬหบูชา เป็นประจำทุกปีไม่มีขาด แต่ละครั้งจะมีผู้เข้าร่วมพิธีเป็นพระภิกษุสามเณรให้สังกัดไม่ต่ำกว่า ๑๐๐ รูป และสาธุชน ข้าราชการ พ่อค้า ประชาชนทั่วไปประมาณ ๒๐๐ – ๒๕๐ ท่าน
เกียรติฐานะของวัด
การจัดการวัดเป็นส่วนที่ทำให้เกิดผล ดังต่อไปนี้
พ.ศ. ๒๕๓๒ กรมการศาสนาประกาศให้เป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง
พ.ศ. ๒๕๓๓ กรมการศาสนาประกาศยกย่องให้เป็นวัดพัฒนาดีเด่น สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ประทานเกียรติบัตรและพัดพัฒนาดีเด่น
พ.ศ. ๒๕๓๓ เจ้าอาวาสได้รับพระราชทานเสาเสมาธรรมจักรทองคำ สาขาการจัดการศึกษาพระปริยัติธรรมดีเด่น จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง
พ.ศ. ๒๕๓๓ ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ยกเป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดสามัญ
พระธรรมโมลี (ทองอยู่ ญาณวิสุทฺโธ ป.ธ.๙, พธ.ด.)
เจ้าอาวาสวัดศาลาลอย พระอารามหลวง – ที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค ๑๑
รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์
ชื่อ พระธรรมโมลี ฉายา ญาณวิสุทฺโธ อายุ ๘๗ พรรษา ๖๖ วิทยฐานะนักธรรมชั้นเอก เปรียญธรรม ๙ ประโยค พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต วัดศาลาลอย ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร
ปัจจุบันดำรงตำแหน่ง : ๑. เจ้าอาวาสวัดศาลาลอย พระอารามหลวง
๒. ที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค ๑๑
สถานะเดิม
ชื่อทองอยู่ นามสกุลพิศลืม เกิดวันอังคาร ขึ้น ๓ ค่ำ เดือน ๙ ปีระกา ตรงกับวันที่ ๒๕ เดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ บิดาชื่อนายเคล็ม มารดาชื่อนางแคน พิศลืม บ้านตะตึงไถง ตำบลนอกเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
บรรพชา
วันที่ ๑๗ เดือนพฤษภาคม พ.ศ.๒๔๙๒ ณ วัดกลาง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
พระอุปัชฌาย์ : พระประภากรคณาจารย์ (เดื่อ) วัดกลาง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
อุปสมบท
วันที่ ๑๐ เดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๗ ณ พัทธสีมาวัดกลาง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
พระอุปัชฌาย์ : พระประภากรคณาจารย์ (เดื่อ) วัดกลาง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
พระกรรมวาจาจารย์ : พระครูวิภัชกัลยาณธรรม (จันทร์) วัดศาลาลอย ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
พระอนุสาวนาจารย์ : พระครูสิทธิการโกศล (เทพ) วัดกลาง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
ประวัติการศึกษา
๕.๑ จบนักธรรมชั้นเอก พ.ศ. ๒๔๙๗ สำนักศาสนศึกษาวัดศาลาลอย สำนักเรียนคณะจังหวัดสุรินทร์
๕.๒ จบเปรียญธรรม ๙ ประโยค พ.ศ. ๒๕๑๓ สำนักศาสนศึกษาวัดบุญวาทย์วิหาร สำนักเรียนคณะจังหวัดลำปาง
๕.๓ ระดับปริญญาตรี พ.ศ. ๒๕๑๑ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร
๕.๔ ระดับปริญญาโท พ.ศ.๒๕๑๗ อักษรศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมัทราส ประเทศอินเดีย
๕.๕ ระดับปริญญาเอก พ.ศ.๒๕๕๒ พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
งานด้านปกครอง
พ.ศ. ๒๕๒๓ ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดศาลาลอย ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
พ.ศ. ๒๕๒๓ ได้รับพระบัญชาแต่งตั้งเป็นรองเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์
พ.ศ. ๒๕๒๙ ได้รับแต่งตั้งเป็นพระอุปัชฌาย์
พ.ศ. ๒๕๓๔ ได้รับพระบัญชาแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสพระอารามหลวง
พ.ศ. ๒๕๓๙ ได้รับแต่งตั้งเป็นรักษาการเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์
พ.ศ. ๒๕๔๐ ได้รับพระบัญชาแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์
พ.ศ. ๒๕๕๖ ได้รับพระบัญชาแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์
