วัดศรีสุมังคลาราม ตำบลกระเดียน อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี

ประวัติวัดศรีสุมังคลาราม

วัดศรีสุมังคลาราม ก่อตั้งเมื่อ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ ตั้งอยู่บ้านเลขที่ หมู่๑ บ้านกระเดียน ตำบลกระเดียน อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี มีเนื้อที่ ๓ ไร่ ๓ งาน มีอาณาเขต

ทิศเหนือ จรดที่ดินนายทองสุข พันธุ์สุวรรณ

ทิศใต้ จรดที่ดินสาธารณะประโยชน์

ทิศตะวันออก จรดที่ดินสาธารณะประโยชน์

ทิศตะวันตก จรดที่ดิน นางทองมี ปวะบุตร

ความเป็นมา

เมื่อราว พ.ศ. ๒๓๗๒ ชาวบ้านกระเดียนได้ร่วมกันสร้างวัดดอนป่าเกลี้ยง ซึ่งตั้งอยู่ที่ท้ายหมู่บ้าน จนกระทั่ง พ.ศ. ๒๓๘๐ ชาวบ้านได้มีความเห็นร่วมกันว่าที่ตั้งวัดมีความคับแคบ จึงเห็นสมควรย้ายมาสร้างวัดขึ้นใหม่ในปัจจุบัน เดิมเรียกชื่อว่า วัดทุ่งนา เมื่อ พ.ศ.๒๕๑๙ ได้มีหลวงพ่อเภา (เคยเป็นอดีตผู้ว่าราชการจังหวัดตราด เเละเกษียณอายุราชการ นามเดิม นายสำเภา พันธ์สุวรรณ ) ได้ออกบวชเเละเป็นพระภิกษุ ในพระพุทธศาสนา ทั้งนี้หลวงพ่อเภาได้นำพาชาวบ้านบูรณะพัฒนาวัดขึ้นใหม่ เปลี่ยนชื่อว่า วัดศรีสุมังคลาราม จนถึงปัจจุบัน ได้รับใบประกาศรับรองสภาพวัด เมื่อ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ วัดศรีสุมังคลารามได้รับพระราชธานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๔๖ เขตวิสุงคามสีมา กว้าง ๑๕ เมตร ยาว ๒๓ เมตร

การบริหารและการปกครอง มีเจ้าอาวาสตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ดังนี้

๑. พระต่อน ๒. พระหนู ๓. พระผุย ๔. พระแก้ว ๕. พระตัน ๖. พระทอน ๗.พระผา ๘. พระจัน ๙. หลวงปู่เภา ๑๐. พระคุณสุนทรมงคลวัฒน์ ๑๑. เจ้าอธิการนิคง จนทสาโร เจ้าเอาวาส รูปปัจจุบัน

มีไวยาจักร ๓ คน ประกอบด้วย

๑. นายประยุทธ ลำงาม ปฎิบัติหน้าที่ศาสนพิธี ๒. นายบุญล้ำ สมวาส ปฎิบัติหน้าที่คลังพัสดุ ๓. นายวีระพงษ์ โพธิ์ทอง ปฎิบัติหน้าที่บัญชีและการเงิน

อาคารเสนาสนะประกอบด้วย

๑. อุโบสถ กว้าง ๗ เมตร ยาว ๑๔ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ.๒๕๔๖ ๒. หอระฆัง สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๗ ๓. ศาลาการเปรียญ กว้าง ๑๔ เมตรยาว ๒๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๕ ๔. หอฉัน กว้าง ๑๓ เมตร ยาว ๒๓ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๙ ๕. กุฎิสงฆ์ ๔ หลัง ๖. เจดีย์มงคลอนุสรณ์ ๗. โรงครัว ๑ หลัง ๘. ห้องสุขา ๒ หลัง

ประวัติบ้านกระเดียน

บ้านกระเดียน ตำบลกระเดียน อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี เป็นอีกชุมชนหนึ่งในภาคอีสานที่ดำรงอยู่บนรากฐานของการเกษตรกรรม ตั้งแต่เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๒๔ กลุ่มแรกที่อพยพมาจาก ดินแดนหนองบังลำภู (จังหวัดอุดรธานีเดิม) เดินทางมาเรื่อยเพื่อหาที่ทำกินจนมาถึงถิ่นที่พักกลางทางของผู้แสวงบุญซึ่งเป็นที่ตั้ง (บ้านเวียงในปัจจุบัน) อยู่ได้ประมาณ ๒-๓ ปี

ตาบัว ตาสุ (ไม่ทราบนามสกุล) ซึ่งเป็นผู้นำกลุ่มเห็นว่าอยู่ที่เดิมคับแคบ ไม่สามารถขยับขยายหมู่บ้านและที่ทำมาหากินได้อีก จึงได้ชวนกันย้ายมาอยู่ที “ดอนป่าเกลี้ยง” (ที่ตั้งคุ้มบ้านได้ปัจจุบัน) โดยตั้งชื่อบ้านครั้งแรกว่า “บ้านดอกนอ” (ดอกนอ ไม้ยืนต้นชนิดหนึ่งที่มีดอกสีเหลืองอมขาวซึ่งมีกลิ่นหอม) อีกกลุ่มหนึ่งตั้งรากฐานอยู่ที่ “ดอนพระบาง” (ที่ตั้งคุ้มบ้านขามในปัจจุบัน) และอีกกลุ่มตั้งรากฐานอยู่ที่ “ดงลำดวน” (ที่ตั้งคุ้มลำดวนในปัจจุบัน) บริเวณทั้งสามคุ้มดังกล่าว จะเป็นที่เนินสูง มีที่นาที่ทำกินอุดมสมบูรณ์ และลำห้วยล้อมรอบ ทิศเหนือและทิศตะวันตกติดห้วยคำปุน ทิศตะวันออกมีลำห้วยกวางโตน และทิศใต้ติดลำห้วยเก่า

ประเพณีและความเชื่อของชาวบ้านสมัยก่อนเป็นศาสตร์แขนงหนึ่งที่ชาวบ้านยึดถือเป็นที่พึ่งทางด้านจิตใจ ชาวบ้านกระเดียนก็เช่นกันในสมัยก่อนเมื่อถึงคราวเทศกาลงานบุญงานประเพณีต่างๆชาวบ้านจะทำข้าวปุ้น (ขนมจีน) เพื่อทำบุญเลี้ยงพระ พร้อมทั้งต้อนรับแขกบ้านเเขกเมืองที่มาร่วมงานนั้น ขั้นตอนในการทำข้าวปุ้น (ขนมจีน) ของชาวบ้าน กระเดี่ยนเมื่อทำเสร็จแล้วนิยมนำข้าวปุ้น (ขนมจีน) มาเก็บที่กระเบียน (ซึ่งเป็นภาชนะกลมทำด้วยไม้ไผ่) เพื่อเก็บไว้ รับประทานได้หลายวัน การเก็บไว้หลายวันทำให้ข้าวปุ้น(ขนมจีน)แห้งติดกระเบียน ชาวบ้านจึงนำกระเบียนไปแช่น้ำโดยนิยมนำไปแช่น้ำที่กุด (คำว่ากุด คือ ลำห้วย) จึงเรียกหนองน้ำว่า “กุดแซ่เบียน” (มาจากคำว่า กุด แซ่กระเบียน)

ต่อมามีการขยายชุมชนครัวเรือนมากขึ้น จึงได้ร่วมกันคิดตั้งชื่อหมู่บ้านขึ้นมาใหม่ โดยแรกเริ่มชื่อว่า “บ้านกุดเเซ่กระเบียน” เเละต่อมากลายมาเป็นบ้านกุดกระเบียน สุดท้ายเป็นบ้านกระเดียน จึงเป็นคำขวัญที่ว่า

กระเดียนถิ่นนักปราชญ์ มรดกชาติกุฎิลาย หลากหลายภูมิปัญญา ล้ำค่าพระเจ้าใหญ่ ลือไกลข้าวเหนียวอ่อน ออนซอนหินพระบาง รอบข้างกวางคำเก่า เล่าขานบ้านป่าเกลี้ยง

การปกครอง การปกครอง แบ่งออกเป็น ๒ หมู่บ้าน คือ บ้านกระเดียนหมู่ที่ ๑ เเละบ้านกระเดียนหมู่ที่ ๒ โดยมีผู้นำจากอดีตถึงปัจจุบันคือ

บ้านกระเดียน หมู่ที่ ๑

๑. ท้าวบุตตะ ปวะบุตร กำนัน ๒. ท้าวไกยราช ขันเลข ผู้ใหญ่บ้าน ๓. ขุนกระเดียนดำริ กำนัน ๔. นายสาย ปวะบุตร ผู้ใหญ่บ้าน ๕. นายหมื่น ถามะพันธ์ กำนัน ๖. นายคำจันทร์ สมสุวรรณ ผู้ใหญ่บ้าน ๗. นายเลื่อน วิลาวรรณ ผู้ใหญ่บ้าน ๘. นายไพเสริฐ ทองผาย ผู้ใหญ่บ้าน ๙. นายอำนวย อุดมกิจ ผู้ใหญ่บ้าน ๑๐. นายอนันต์ ยิ่งยง ผู้ใหญ่บ้าน ๑๑. นายวิเชียร วิลาวรรณ กำนันปัจจุบัน

สภาพทางภูมิศาสตร์

อาณาเขต

ทิศเหนือ จรดที่บ้านชาติ หมู่ที่ ๗ ตำบลกระเดียน

ทิศใต้ จรดที่บ้านกุงน้อย หมุ่ที่ ๕ ตำบลกุศกร

ทิศตะวันออก จรดที่บ้านกระเดียน หมู่ที่ ๒ ตำบลกระเดียน

ทิศตะวัตก จรดที่บ้านฮี หมู่ที่ ๓ ตำบลคำเจริญ