วัดพระธาตุลำปางหลวง

ตำบลลำปางหลวง อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง

Wat Phra That Lampang Luang

Lampang Luang Subdistrict, Koh Kha District, Lampang Province

ความเป็นมา

ตั้งอยู่ที่ บ้านลำปางหลวง ตำบลลำปางหลวง อำเภอเกาะคา จำหวัดลำปาง อยู่ห่างจากตัวเมืองลำปางไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ ๑๘ กิโลเมตร ตามตำนานกล่าวว่า ในสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้า พร้อมด้วยพระเถระสามองค์ ได้เสด็จจาริกไปตามบ้านเมืองต่าง ๆ จนถึงบ้านลัมภะการีวัน (บ้านลำปางหลวง) พระพุทธเจ้าได้ประทับเหนือดอยม่อนน้อย มีชาวลัวะคนหนึ่งชื่อ “ลัวะอ้ายกอน” เกิดความเลื่อมใส ได้นำน้ำผึ้งบรรจุกระบอกไม้ป้างมะพร้าว และมะตูมมาถวายพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ได้ฉันน้ำผึ้งแล้วทิ้งกระบอกไม้ป้างไปทางทิศเหนือ แล้วทรงพยากรณ์ว่า สถานที่แห่งนี้ต่อไปจะมีชื่อว่า “ลัมพกัปปะนคร” แล้วได้ทรงลูบพระเศียรได้พระเกศามาหนึ่งเส้นมอบให้แก่ลัวะอ้ายกอนผู้นั้น ลัวะอ้ายกอนได้นำพระเกศานั้น บรรจุในผอบทองคำ และใส่ลงในอุโมงค์พร้อมกับถวายแก้วแหวนเงินทองเป็นเครื่องบูชา แล้วแต่งยนต์ผัด (ยนต์หมุน) รักษาไว้ และถมดินให้เรียบเสมอกันแล้วก่อเป็นพระเจดีย์สูงเจ็ดศอกเหนือโมงค์นั้น ในสมัยต่อมา ได้มีกษัตริย์เจ้าผู้ครองนครลำปางกหลายพระองค์ มาก่อสร้างและบูรณะซ่อมแซมจนกระทั่งเป็นวัดที่มีความงาม อย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน

วัดพระธาตุลำปางหลวง เป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมือง เป็นที่ประดิษฐาน “พระแก้วตอนเต๋า” ซึ่งเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดลำปาง ทุกปีจะมีงานประจำปีในวันเพ็ญเดือน ๑๒ และ “พระธาตุลำปางหลวง” สิ่งศักดิ์สิทธิ์ของชาวลำปาง พระธาตุลำปางหลวงยังมีรูปแบบสถาปัตยกรรมล้านนาฝีมือช่างชั้นครู ทั้งแผนผังการตั้งวัดบนเขาขนาดย่อม

ที่น่าสนใจภายในวัดพระธาตุลำปางหลวง เป็นวัดที่มีสถาปัตยกรรมที่งดงาม และมีความสำคัญทางด้านประวัติศาสตร์ วัดพระธาตุลำปางหลวงเป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองลำปาง ตามตำนานกล่าวว่า มีมาตั้งแต่สมัยพระนางจามเทวี ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๓ ตัว วัดตั้งอยู่บนเนิน มีบันไดนาคทอดขึ้นสู่ตัววัด

๑. เป็นต้นกำเนิดของคำว่า “ลำปาง” จนมาเป็นจังหวัดลำปางในปัจจุบัน

๒. เป็นวัดที่พระมหากษัตริย์ไทย เจ้าผู้ครองนครลำปางและภาคหนือทั้งหมดเคยเสด็จและยกย่องว่าเป็นหลักของบ้านเมืองสืบมาทุกยุคทุกสมัย

๓. ในตำนานระบุไว้ว่ามีพระบรมสริริกธาตุของพระพุทธเจ้าส่วนสำคัญบรรจุอยู่ในพระธาตุเจดีย์ ได้แก่ พระเกศา พระอัฐิธาตุ พระนลาตข้างขวา พระอัฐิธาตุ พระสอด้านหน้าด้านหลัง ที่พระกุมาระกัสสะปะเถระเจ้าและพระเมยะเถระเจ้าอัญเชิญมาประดิษฐานไว้

๔. เป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกต

๕. มีอนุสรณ์การกอบกู้อิสรภาพของดินแดนล้านนาไม่ให้ตกเป็นเมืองขึ้น

โบราณสถาน

• พระธาตุ / เจดีย์
• วิหาร 
• อุโบสถ
• หอไตรสิ่ง

เสนานะ

• กุฏิสงฆ์
• โรงครัว
• ห้องสุขา
• อาคารอเนกประสงค์ / อาคารหอประชุม
• อาคารเรียน

เจ้าอาวาส พระครูพิธานนพกิจ ฐานทตุโต เจ้าอาวาสวัดพระธาตุลำปางหลวงพระครูพิธานนพกิจ ฐานทตฺโต ปัจจุบันอายุ ๕๒ ปี บวชมาแล้ว ๓๒ พรรษา มีลำดับชั้นสมณศักดิ์เป็น รองเจ้าคณะอำเภอชั้นเอก ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสวัดพระธาตุลำปางหลวง และยังดำรงตำแหน่งเป็นรองเจ้าคณะอำเภอ ประวัติด้านการศึกษาของพระครูพิธานนพกิจ ฐานทตฺโต พระครูพิธานนพกิจ ฐานทตฺโต เจ้าอาวาสวัดพระธาตุลำปางหลวง จบการศึกษาศึกษาระดับปริญญาโท จากสถานบันการศึกษามหาวิทยาลัยรามคำแหง